بررسی تأثیر اسانس پنج گیاه دارویی از خانواده نعناییانlamiaceae) روی پارامترهای فیزیولوژیکی پروانه برگ خوار توت (glyphodes pyloalis walker (lep: pyralidae) در شرایط آزمایشگاه

تأثیر کشندگی و همچنین برخی از وی‍ژگی های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی اسانس های پنج گیاه دارویی از خانواده نعنائیان شامل آویشن، اسطوخودوس، رزماری، مرزنجوش و مرزه علیه پروانه برگ خوار توت glyphodes pyloalis walker در شرایط کنترل شده آزمایشگاهی (دمای 2± 24 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 5± 75 و دوره نوری 8 : 16 (تاریکی: روشنایی) ساعت) مورد بررسی قرار گرفت. این گیاهان از محل رویش جمع آوری و در سایه خشک شدند. اسانس گیری به وسیله دستگاه کلوینجر انجام گرفت. سمیت حاد و تأثیر غلظت های lc10، lc30 و lc50 روی شاخص های تغذیه و ویژگی های بیوشیمیایی با استفاده از روش تهیه دیسک برگی و لارو سن چهارم بررسی شدند. در مورد گیاه مرزه با توجه به پایین بودن میزان حشره کشی و خاصیت گیاه سوزی اسانس آن روی برگ توت ، lc50 محاسبه نشد و تنها قدرت دورکنندگی این اسانس گیاهی به روش آزمون انتخابی اندازه گیری شد. میزان lc10، lc30 و lc50 برای اسانس گیاه آویشن به ترتیب 107/0، 188/0 و 279/0 درصد، برای اسانس گیاه اسطوخودوس به ترتیب 31/0، 705/0 و 24/1 درصد، برای گیاه رزماری به ترتیب 77/0، 189/1 و 595/1 درصد و برای گیاه مرزنجوش به ترتیب 67/0، 173/1 و 728/1 درصد بود. با توجه به نتایج به دست آمده بیشترین خاصیت حشره کشی مربوط به اسانس گیاه آویشن و کمترین آن مربوط به اسانس گیاه مرزنجوش می باشد. با افزایش غلظت اسانس مرزه شاخص بازدارندگی تغذیه نیز افزایش پیدا می کند و در بالاترین و کمترین غلظت دارای فعالیت ضد تغذیه به ترتیب برابر با 79/91% و 35/44% است. تأثیر اسانس های گیاهی مورد مطالعه در این تحقیق روی تغذیه این آفت تحت تأثیر غلظت lc30 آن ها مورد ارزیابی قرار گرفت. نرخ رشد نسبی، کارایی تبدیل غذای خورده شده، کارایی تبدیل غذای هضم شده، قابلیت هضم نسبی و شاخص مصرف در لاروهای تیمار شده تفاوت معنی داری با شاهد نشان داد. همچنین میزان پروتئین، کربوهیدرات، لیپید و فعالیت آلفاآمیلاز 48 ساعت پس از تیمار در مقایسه با شاهد به طور معنی داری کاهش یافت. فعالیت آنزیم های پروتئاز، لیپاز، استراز و گلوتاتیون اس ترانسفراز در لاروهای تیمار شده تفاوت معنی داری را با شاهد نشان دادند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که غلظت های مزبور اسانس های مورد مطالعه علاوه بر این که دارای اثرات کشندگی و خاصیت دورکنندگی روی پروانه برگ خوار توت هستند، اثرات برگشت -ناپذیری روی متابولیسم ترکیبات بیوشیمیایی این حشره نیز وارد می کنند.